Gnmzde artan iş gc, insanların uykuya olan ihtiyacını artırmaktadır. Sabahları geleneksel Trk kahvaltısı hazırlamayı bırakın, hazır kahvaltıyı bile uykuya tercih etmez olduk. Durum byle olunca, gne zinde başlayabilmek, gn iinde motivasyonumuzu ve performansımızı artırmak iin alternatifler bulduk. Bunlardan en ok bilineni, gerekirse evde gerekirse yolda tketilebilecek "kahve" ve yanında kk aplı aperatiflerdir.
Uykumuzda vcut ısımız ve tansiyonumuz dşer. Normal seviyeye dnmesi zaman alır, bu yzden ilk uyandığınızda bir sre halsizlik yaşarız. Bir fincan kahvede bulunan ortalama 60-100 mg kafein, kalp atışlarınızı artırır ve nefes alıp verişimizi hızlandırır. Kafein ayrıca kan basıncımızı ykseltir, metabolizma hızında artma, idrara ıkarma ve merkezi sinir sistemimizi uyarır. Kafein, hızlı bir şekilde midede ve ince bağırsakta emilir ve beyin dahil tm dokulara yayılır. Kafein bizi daha uyanık yapar ve iyi hissetmemizi sağlar.
Son zamanlarda, kahvaltıda kahve tketmenin gn iinde alınabilecek kafein miktarından feragat edilmesi gerektiğini dşnen kişiler, tercihlerini "elma"dan yana kullanmaya başladılar. Peki, elma ve kahvenin yararları ve uyandırma etkileri nelerdir? Onu inceleyelim.
Kahve ve Elmanın Yararları
Kahve: Neredeyse hi kalori (100g=0,5 kkal) sağlamaz. Gece boyunca uzun sren alık sonrası uyanıp sadece kahve tketirsek, hızlıca uyanırız ancak kan şekerimizin dşmesine engel olamayız. Orta derecede (1-3 veya 3-4 kupa/gn) kahve tketiminin, kardiyovaskler hastalıktan lm riskini azalttığı, kalp hastalıklarına karşı koruyucu olduğu bildirilmiştir. Gnde beş veya daha fazla fincan kahve ienlerde, hi kahve imeyenlere gre kardiyovaskler hastalık riski %40 ile 60 daha yksek bulunmuştur. Kahve, normal vcut ağırlığına sahip bireylerde yağ oksidasyonunu ve besinlerin termik etkisini artırarak ağırlık kontrol zerinde etkili olabilir.
Elma: Bir orta boy elma, gne hızlı bir başlangı iin yeterli miktarda karbonhidrat enerjisi sağlar. 223 gram ağırlığında byk bir elma, 116 kalori ierir. Bir elmanın iindeki yaklaşık 10 gram şekerin yarısı hızlı etkili skroz ve glikozdan oluşur. Mide bu şekeri hızlıca sindirir ve kan basıncınızı ykseltir, bylece beyni hızlıca uyarır. Diğer yarısı olan fruktozun sindirimi daha uzun srer, bu nedenle bir elma, şekerli bir kahveden daha uzun sre boyunca istikrarlı bir enerji ve tokluk sağlar. Elmanın iindeki sindirilebilir lif, enerji kaynağını uzatır ve midenizi dolgun hissettirir.
Elmanın Diğer Faydaları
- nemli bir A, E, B6, C ve K vitamini kaynağıdır. Yksek miktarda potasyum ve eşitli mineraller ierir.
- Elma, yksek miktarda fito-besin ve elmaya rengini veren antioksidanlar ierir. Sabahları a karnına yeşil elma tketmek, dişlerde bakteri plaklarının oluşumunu engeller.
- Elma kabuğunun meyvenin etine gre 2-6 kat daha fazla antioksidan bileşik ierdiği kanıtlanmıştır. Elma ekstreleri, in vitro olarak tmr hcre oğalmasını baskılamaktadır.
- Finlandiyada yapılan bir alışmada, elma tketiminin 24 yıllık izlem sonunda zellikle akciğer kanserini %50 oranında nlediği saptanmıştır.
- Elma tketimiyle kalp damar hastalık riski azalmaktadır. Kateşin ve epikateşin adlı maddeler, kalp krizi geirme riskini azaltır.
- İngilterede yapılan bir alışmada, elma tketimiyle vcuda alınan selenyum mineralinin astım hastalığına yakalanma riskini azalttığı belirlenmiştir.
- Finlandiyada yapılan bir başka alışmada, elma tketimiyle tip 2 diyabet riskinin azaltıldığı belirlenmiştir.
Kahvede bulunan kafein, elmada bulunan fruktoza oranla ok daha iyi bir uyku aıcı zelliğine sahiptir. Kahve, daha etkili bir uyanma aracıdır ama enerji sağlamadığı iin etkisinin gemesiyle beraber yorgunluk baş gsterebilir. Elma, kahve kadar etkili bir uyanma aracı olmasa da uzun sre sizi canlı tutar. zellikle sabah kahvenize yapay tatlandırıcılar ekliyorsanız, bunun yerine bir adet elma yemek daha sağlıklı bir alternatif olacaktır. Peki, daha iyi ve daha zinde uyanmak iin her ikisini de aynı anda tketmeye ne dersiniz? Belki daha etkili ve farklı bir sonu alabilirsiniz. Ancak en iyisi ve en sağlıklısı, kesinlikle uykumuzdan 10 dakika dn verip sadece kahve ile gne başlamadan geleneksel bir kahvaltı yapıp ardından kahve keyfi yapmak olacaktır.